Meer leven in je tuin

Wil je meer vogels, vlinders, egels en bijen in je tuin? Met een paar eenvoudige aanpassingen creëer je een tuin vol leven. En die is niet alleen leuk om naar te kijken, maar ook goed voor de gezondheid van jou, de dieren in jouw tuin en het klimaat.

In het kort

Met een paar eenvoudige aanpassingen kun je je tuin of balkon een stuk biodiverser maken. Hier zijn de 8 belangrijkste tips op een rij:

1. Laat de bodem met rust, voeg organisch materiaal toe
2. Vervang tegels door beplanting
3. Gebruik mulch om water vast te houden
4. Plant een variatie aan inheemse planten in verschillende hoogtes
5. Kies inheemse planten met verschillende bloei- en vruchtmomenten
6. Bied beschutting en voedsel voor vogels, egels en andere dieren
7. Creëer zon- en schaduwplekken
8. Zorg voor waterplekken in je tuin of balkon.

Benieuwd hoe je dat aanpakt? Lees dan hieronder verder!

Het begint bij de bodem

Een gezonde bodem is de basis voor meer leven. Als je bodem nu gezond is, bewerk hem dan zo min mogelijk (dus niet spitten en zo weinig mogelijk schoffelen). Schimmeldraden en plantenwortels spelen een belangrijke rol in het bodemleven. Voeg elk jaar 1 cm compost toe per m2 toe en laat gevallen bladeren in de borders liggen om het bodemleven te stimuleren. Zo houdt de bodem voldoende water vast en krijgen je planten genoeg voeding.
Van de bladeren die op het gras en terras zijn gevallen, kan je eenvoudig zelf bladcompost maken. Hoe meer bodemleven, hoe meer voedsel er is voor vogels, egels en andere dieren.

Minder steen

Minder bestrating betekent: meer plek voor planten! Dus, kijk eens of je af kan met iets minder tegels in je tuin. Vervang je tegels voor een border? Zorg dan voor een goede start van de border: verbeter de bovenste 20 cm met veel organische stof (5%). Organische stof kan bestaan uit compost, goed verteerde mest, of andere natuurlijke materialen die de bodemstructuur en -vruchtbaarheid verbeteren. Door deze stof toe te voegen, zorg je ervoor dat de bodem beter water vasthoudt, voedingsstoffen beter beschikbaar zijn voor planten.

Op de plekken waar wel bestrating nodig is, kies je het beste voor watervriendelijke alternatieven. Bijvoorbeeld klinkers met open voegen, zodat het regenwater de bodem in kan.
En soms is halfverharding, zoals schelpen of grind ook een optie. En op plekken waar je weinig loopt maar wel een pad nodig is, zijn houtspaanders, dennenschors of cacaodoppen wellicht een idee. Het geeft je tuin ook gelijk een speelser uiterlijk. Verdiep je er wel even in, want sommige soorten ondergrond hebben jaarlijks wat onderhoud (of aanvulling) nodig.

Wil je mos, groene aanslag en ongewenste planten weghalen tussen de tegels zonder het (bodem)leven in je tuin te schaden? Gebruik dan geen azijn of andere schoonmaakmiddelen. Dat gaat namelijk ten koste van het (bodem)leven in je tuin. Wat dan wel? Je leest het op deze pagina van Milieu Centraal.

Mulch

Beperk het vochtverlies in de bodem. Gebruik bijvoorbeeld houtsnippers of stro, om de bodem af te dekken. Zo’n laag (mulch) houdt vocht langer vast en voorkomt dat de bodem snel uitdroogt, vooral in warme en droge periodes. Hierdoor hebben de planten langer toegang tot vocht, wat goed is voor hun ontwikkeling. Bovendien creëert de mulch een prettige plek voor bodemdieren. Die zijn op hun beurt weer belangrijk voor een gezonde bodem en ook weer voedsel voor andere dieren.

Veel soorten planten

Om zoveel mogelijk dieren in je tuin te krijgen, is het belangrijk om te variëren. Wissel af in hoogte (gras, bodembedekkers, hagen, struiken, bomen), en varieer in de plantensoorten. Vogels houden van dichte begroeiing en prikstruiken waar ze kunnen schuilen. Denk ook aan voedsel, zo is bijvoorbeeld een bessenstruik een waardevolle toevoeging voor onze gevleugelde vriendjes. Op deze pagina vind je nog meer tips voor een vogelvriendelijke tuin.

Als het lukt, maak dan zon- en schaduwplekjes in je tuin. Kies het liefst voor inheemse planten (hieronder staat uitgelegd wat dat zijn) die ook goed tegen droogte kunnen. Vlinders, bijen en andere bestuivers hebben altijd iets te eten als je zorgt voor planten met verschillende bloei- en vruchtmomenten in je tuin. En: bekijk je tuin eens door de ogen van een egel… heeft hij eigenlijk voldoende doorgangen om jouw tuin in en uit te komen? Egels houden ook van dichte begroeiing en beschutte plekjes. Nog een voordeel van veel verschillende soorten planten: je hebt op den duur minder last van slakken, mieren en bladluizen. Dat komt doordat je met deze tips natuurlijke vijanden aantrekt, zoals lieveheersbeestjes en vogels, die deze plagen onder controle houden.

Inheems

Inheemse planten zijn dus belangrijk. Maar wat zijn ‘inheemse’ planten nou eigenlijk? Inheemse planten zijn planten die van nature in onze regio voorkomen. Ze zijn hier al heel lang te vinden, vaak al voordat mensen de omgeving veranderde.
Deze planten zijn gewend aan ons klimaat en de grond in onze regio. Daarom hebben ze minder water en onderhoud nodig dan planten die van ver weg komen.
Dus, inheemse planten passen goed bij de dieren en insecten in jouw tuin, omdat zij er samen mee zijn opgegroeid. Op deze pagina lees je meer over het kiezen van de juiste planten en noemen we 5 prachtige inheemse soorten die geschikt zijn de meeste Amersfoortse tuinen.

Water

Een vijver trekt dieren als vogels, kikkers, salamanders en libellen aan. Een kleine waterpartij, hoe eenvoudig ook, biedt dieren een drinkplaats. Vogels kunnen er drinken en baden, terwijl salamanders en libellen er kunnen voortplanten. Bovendien eten de larven van libellen en salamanders muggenlarven op, wat helpt om overlast van muggen in de zomer te beperken. Ook als je maar een klein tuintje (of balkon) hebt, is een eenvoudige waterbak of -schaal dus een mooie toevoeging. Het trekt direct meer leven aan. Laat je bijvoorbeeld inspireren door bewoners in het Leusderkwartier, die kozen voor een gecombineerde vijver en wadi.

Met de tips op deze pagina creëer je een tuin vol leven. Je zult zien dat er al snel meer vogels, insecten en andere kleine dieren komen rondneuzen. Dat maakt tuinieren natuurlijk nóg leuker!