Wortelonkruiden, de plaag van menig tuinbezitter

Wortelonkruiden zoals bijv. zevenblad, kweekgras, brandnetels en haagwinde groeien spreidend met woekerende wortels en zijn een ware plaag voor veel tuinbezitters. Wanneer je niet ingrijpt nemen deze planten langzaam maar zeker je tuin over. De wortels van deze wortelonkruiden groeien tussen je tuinplanten door, groeien je gazon in en komen zelfs omhoog tussen de tegels in je terras of pad.

 

Foto Anneke Beemer

Wortelonkruiden bestrijden

De strijd tegen woekerend onkruid is meestal een flinke klus. Het wegspitten of uittrekken van deze onkruiden, wat bij niet woekerende onkruiden een prima methode is, werkt bij wortelonkruiden helaas juist vaak averechts. Uit elk stukje afgebroken wortel groeit namelijk gewoon weer een nieuwe plant.

Omdat we het gebruik van een onkruidwerend bestrijdingsmiddel niet aanraden, vanwege de nadelige gevolgen op het dierenleven en de biodiversiteit in de tuin, volgen hier een aantal natuurvriendelijke bestrijdingstips die kunnen helpen bij het onder controle krijgen van dit soort hardnekkige onkruiden. Werk stapsgewijs, elke keer een stuk van je tuin onkruidvrij maken werkt vaak beter dan alles in 1 keer aanpakken. De aanpak van wortelonkruiden is meestal een kwestie van lange adem hebben, maar over het algemeen geldt: de aanhouder wint!  

• Systematisch de grond doorwerken met een riek of spitvork, elk stukje wortel verwijderen. Vervolgens de grond een tijd braak laat liggen. Wanneer er dan toch weer wortelonkruiden boven komen zijn deze in de nog losse grond makkelijker te verwijderen.
• Groeit er woekerend onkruid tussen en onder de tegels? Zeker geen fraai gezicht en het is niet makkelijk om dit weg te krijgen. Door het onkruid continu weg te blijven trekken of weg te snijden met een mesje, put je de planten op den duur uit waardoor ze minder hardnekkig zullen groeien. Een betere methode is om de tegels / stenen op te lichten en vervolgens bovenstaande methode toe te passen. Nog beter is het natuurlijk om wat tegels door een onderhoudsvriendelijke beplanting te vervangen (zie plantenlijst onderaan het artikel).
• Wanneer de wortelonkruiden ook door je tuinplanten zijn gegroeid en je wilt deze planten toch graag hergebruiken in je tuin, dan is het raadzaam om deze tuinplanten op te graven en de kluiten goed te controleren op wortelonkruiden. Soms is het noodzakelijk de kluit uit te spoelen om er zeker van te zijn dat alle ongewenste worteltjes weg zijn. Het uitgraven van planten kan je het best in het voorjaar of najaar doen. Planten die te groot zijn geworden kun je dan meteen delen. Zet de planten op ruime afstand van elkaar terug in de reeds schoongemaakte grond. Mocht er dan later nog wortelonkruiden opkomen, dan zijn deze makkelijker te verwijderen.
• Een andere methode is de het afdekken van de bodem met bijv. zwart landbouwplastic of karton. Door het afdekken komt er geen licht meer bij de wortelonkruiden waardoor ze zullen afsterven. Uiteraard is (inktvrij) karton de meest milieuvriendelijke methode. Plaats de kartonplaten dakpansgewijs op elkaar en maak ze nat. Plaats stenen op de platen zodat ze niet kunnen wegwaaien. Aanvullend kunnen de kartonplaten afgedekt worden met een laag organisch materiaal zoals compost of cacaodoppen. Laat dit minimaal één groeiseizoen liggen, liever langer totdat uiteindelijk alles is verteerd. Dit is bovendien een verrijking van de bodem.
• Onkruidwerend doek plaatsen kan handig zijn wanneer je wilt voorkomen dat wortelonkruiden zich verplaatsen, van jouw tuin naar bijvoorbeeld de tuin van de buren of andersom. Of als je delen van je tuin al onkruidvrij hebt gemaakt en je deze wil afbakenen van de rest. Dit onkruidwerend doek is vrij eenvoudig te plaatsen: je graaft een gleuf op diepte van ca. 50 cm en plaatst daarin verticaal het doek. Laat een randje van 1 a 2 cm boven de grond uitsteken zodat de wortels niet over het doek heen kunnen groeien.
• Is dit allemaal geen oplossing dan kan het noodzakelijk zijn de bovenste laag van de grond af te (laten) graven, bijv. bij de aanleg van een nieuwe tuin kan dit wenselijk zijn. Ook dit is geen 100% garantie dat je daarna definitief van de wortelonkruiden af bent. Zorg er in ieder geval voor dat je netjes werkt of wanneer de uitvoering door een hovenier gedaan gaat worden, informeer de hovenier en laat zien waar deze wortelonkruiden precies groeien.

 

Ben je klaar en denk je na over een onderhoudsvriendelijke invulling van je tuin? Kies dan niet meteen voor tegels. Onkruid wat tussen de voegen van je tegels omhoog komt is niet fraai en niet onderhoudsvriendelijk. Kies liever voor een robuuste groene bodembedekker waarmee je flinke plantvakken kunt opvullen. Deze bodembedekkers werken onkruid onderdrukkend en bovendien is meer groen in de tuin mooier en klimaatvriendelijker! Wanneer er dan toch nog wat onkruid tussendoor komt, dan valt dit in ieder geval minder op. 

Een aantal robuuste bodembedekkers

• Geranium macrorrhizum (ooievaarsbek)
• Rubus tricolor (sierbraam)
• Vinca minor (maagdenpalm)
• Pachysandra terminalis (dikkemanskruid)
• Carex morrowii ‘Icedance’ (zegge)
• Epimedium x versicolor ‘Sulphureum’ (elfenbloem)
• Waldsteinia ternata (goudaardbei)