Het Groene Huis: Voorbeeldtuinen op verschillende grondsoorten

Vanaf juni 2019 zijn de klimaatbestendige voorbeeldtuinen op Landgoed Schothorst te bezoeken. De voorbeeldtuinen met verschillende grondsoorten, laten zien hoe je een onderhoudsvriendelijke, levendige tuin kunt aanleggen die beter bestand is tegen flinke regenbuien én koeler is in de zomer. Dit helpt wateroverlast en hittestress in je tuin en in onze stad te voorkomen en dan spreek je van een klimaatbestendige tuin. Zet je planten op de juiste plek bij de juiste grondsoort, dan groeien ze beter en geven ze onkruid weinig kans.

Overzicht Voorbeeldtuintjes

Lees hieronder per tuintje welke maatregelen er genomen zijn om de tuin een fijnere plek te maken met ieder een andere “Amersfoortse” grondsoort als basis. Belangrijk hierbij is ook de plantenkeuze; zet je planten op de juiste plek bij de juiste grondsoort, dan hebben ze minder onderhoud nodig en groeien ze beter. De plantenlijst vind je via deze PDF icon link.

Klimaatbestendige voorbeeldtuinen op het Landgoed Schothorst

Zandgrond van de Utrechtse Heuvelrug

De zitplaats is bedekt met split uit de Ardennen. Deze donker grijze steen is hard waardoor er niet snel mos op groeit. De zitplaats wordt dus niet groen. Het gebroken steen ligt stevig vast in een honinggraatplaat. Je kunt er goed op lopen en stoelen stabiel neerzetten.

Alle planten zijn geschikt voor arme zandgrond. Ze hebben weinig voedingstoffen nodig en houden van droogte. Ze groeien hier langzamer en blijven kleiner dan op voedselrijke grond. Dat is bijzonder handig wat betreft onkruid. Daardoor is minder onderhoud nodig.

Groene Huis - Voorbeeldtuintje Zandgrond Groene Huis - Hieracium

Plantenlijst: Crambe maritima, Phlomis russeliana, Festuca gautieri, Veronica spicata ssp incana, Geranium sanguineum ‘Max Frei’, Succisa pratensis, Sedum telephium ‘Matrona’, Dianthus deltoides, Lychnis viscaria, Catananche caerulea, Hieracium aurantiacum, Knautia macedonica.

Voor de schutting zijn takken van snoeihout gebruikt. Langzaam maar zeker verdwijnen die takken. Vogels stelen ze om hun nesten te bouwen en insecten eten ze op of maken er gaten en holletjes in. Gelukkig zijn ze makkelijk en met weinig kosten te vervangen. Je kunt snoeihout uit eigen tuin of de tuin van de buren gebruiken. Op dat moment kun je ook een ander stijl kiezen, door andere soort takken te gebruiken of door ze op een andere manier te plaatsen.

Stadsbodem

Op de humus- en voedselrijke grond in de Amersfoortse binnenstad en op andere plekken waar al lang getuinierd wordt, is de keuze aan planten groot. Een humusrijke, donkerbruine of zwarte bodem houdt voedingsstoffen en water langer vast en is dus vruchtbaarder dan arme zandgrond. Alles groeit makkelijk. Dus ook onkruid en niet gewenste planten. Daarom kiezen we planten die de grond goed bedekken, dan krijgt onkruid minder kans.

Groene Huis - Stadsbodem, Rudbeckia, Gaura Groene Huis - Stadsbodem voorbeeldtuintje

Plantenlijst: Malus toringo, Echinacea pallida, Salvia nemorosa ‘Mainacht’, Asclepias tuberosa, Aster ageratoides ‘Harry Schmidt’, Stachys monieri ‘Hummelo’, Potentilla aurea, Gaura lindheimeri, Verbena bonariensis, Heuchera micrantha ‘Palace Purple’, Phlox amplifolia ‘Winnetou’, Geranium x magnificum ‘Rosemoor’, Rudbeckia fulgida, Ajuga reptans ‘Black Scallop’, Amsonia tabernaemontana

Het paadje is met perzikpitten bedekt die in honinggraatplaten zijn geplaatst. Perzikpitten zijn hard en breken langzaam af, zo kan je een natuurlijk ogend, duurzaam paadje aanleggen, dat veel langer meegaat dan een pad van boomschors.

Groene Huis - Stadsbodem, pad perzikpitten Groene Huis - Stadsbodem voorbeeldtuintje 2

In de gemengde haag zijn wintergroene en bladverliezende soorten te vinden, waaronder soorten met bessen die vogels en insecten naar je tuin lokken. Door de variatie van soorten is de haag minder kwetsbaar voor extreem weer. De haagplanten zijn: Acer campestre = Veld-esdoorn , Ilex aquifolium = Hulst, Cornus mas = Kornoelje, Carpinus betulus = Haagbeuk, Fagus sylvatica = Beuk

Klei en veengrond van de Eempolder

Zware kleigrond houdt water lang vast, is kleverig als het nat is en wordt hard als het uitdroogt. Kleigrond houdt voedingstoffen langer vast, eenmaal geworteld, worden planten groot en sterk. Als de grond in droge tijden bedekt is met planten droogt het minder uit.

Groene Huis - Poldergrond met regenton en zitplaats grind

Plantenlijst: Aruncus dioicus (‘Kneiffii), Veronicastrum sibiricum ‘Kobaltkaars’, Alchemilla mollis, Vernonia arkansana, Hemerocallis lilioasphodelus, Hemerocallis minor, Anemone japonica ‘Honorine Jobert’, Darmera peltata, Bergenia ‘Oeschberg’ of ‘Nebellicht’, Iris sibirica, Bistorta amplexicaulis/ Persicaria ‘Inverleith’, Molinia caerulea ‘Heidebraut’

De zitplaats is aangelegd met grind uit Limburg. Net als riviergrind zijn deze steentjes hard, met een gladde oppervlakte die ervoor zorgt dat ze niet groen worden. Onkruid krijgt ook weinig kans, omdat in het grind maar weinig fijne bodemdeeltjes zitten. Planten hebben die deeltjes nodig om te kunnen groeien.

Een groen dak, hier met vier soorten Sedum beplant, helpt regenwater vast te houden en heeft een isolerende werking. Dit geeft verkoeling in de zomer en houdt de warmte vast in de winter. De bloeiende plantjes zijn goed voor insecten.

Een groen Sedum dak is altijd uit meerdere lagen opgebouwd: de onderste laag zorgt voor voorraad en afvoer van water, en is door een filter laag van de lichtgewichte grondsoort gescheiden. Een Sedum dak is het soort groendak met het kleinste gewicht per m². Op een stevig dak kan een dikkere laag grond geplaatst worden, voor grotere planten zoals een bloemrijk grasland.

Groene Huis - Groendak in voorbeeldtuin Groene Huis - Groendak en regenton in voorbeeldtuin

Hier staat een kleine regenton. Als je zelf een regenton plaatst, kies dan een zo groot mogelijk model om voldoende water voor een droge zomer op te slaan. Als een regenton op de regenpijp wordt aangesloten, dan zorgt een regenvulautomaat ervoor dat de regenton niet overstroomt als hij vol is.

Lemige zandgrond van de Gelderse vallei

Lemige zandgrond is goed te bewerken, houdt beter water en voedsel vast dan schrale zandgrond. Daarom kan je met je beplanting bijna alle kanten op. Als de planten in grotere groepen geplant worden, dan krijg je een overzichtelijk geheel en kan onkruid snel worden herkend.

Groene Huis - Lemige zand in voorbeeldtuin Groene Huis - Vlonder Accoya

Plantenlijst: Stipa calamagrostis ‘Algäu’, Carex caryphyllea ‘The Beatles’, Liriope muscari, Nepeta racemosa ‘Superba’, Geranium x cantabrigiense, Acanthus hungaricus, Potentilla fruticosa ‘Abbotswood’,

Voor het pad is ‘halfverharding’ toegepast, gemaakt van gemalen kalkhoudende steen, hier is ‘Gralux’ toegepast. Dit natuurlijk materiaal wordt gestort en dan gewalst en wordt harder des te meer het belopen wordt. Een pad met randen van gebruikte klinkers is makkelijk aan te leggen, te onderhouden en later ook weer te verwijderen. Regenwater kan nog in de grond wegzakken en stroomt niet naar een overbelast riool.

De vlonder is van Accoya® hout gemaakt, duurzaam hout dat door behandeling met azijnzuur ongevoelig is voor schimmels en houtrot. Accoya is ook gebruikt voor de gevel van het Groene Huis.

Groene Huis - Schutting Buurjongens Groene Huis - Klimaatbestendige voorbeeldtuin met schutting van de Buurjongens

In een schutting met plantenbakken (gemaakt door de Buurjongens) kun je bijzondere planten laten groeien die van warme en droge plekken houden, zoals bijvoorbeeld mediterrane kruiden.

Vier grondsoorten van Amersfoort

De juiste plant bij de juiste grondsoort.. voor veel mensen is dat eenvoudiger gezegd dan gedaan. Wat is halfverharding? Welke grondsoort heb ik en welke planten passen daar? De voorbeeldtuinen laten het antwoord op die vragen zien. In iedere tuin is andere halfverharding gebruikt. Bovendien heeft iedere tuin een andere “Amersfoortse” grondsoort als basis.

Grondsoortenkaart Amersfoort

Grondsoortkaart Amersfoort

Informatiepanelen vertellen in welke wijken welke grondsoort te vinden is en voor welke planten tuinontwerpster Elke Blänsdorf heeft gekozen om een onderhoudsvriendelijke tuin te krijgen. Want zet je planten op de juiste plek bij de juiste grondsoort, dan groeien ze beter en geven ze onkruid weinig kans.

Groene tuin versus betegelde tuin

Groene tuin voordelen klimaat

Je maakt een tuin klimaatbestendiger door (een deel van de) bestrating te vervangen door groen en parkeerplaatsen en tuinpaden te maken van waterdoorlatende materialen.

Het Groene Huis

Op het prachtige Landgoed Schothorst staat Het Groene Huis. Een duurzame, moderne boerenschuur met de reuring van vroeger. Het Groene Huis is er van en voor Amersfoorters: in en om Het Groene Huis is van alles te leren en te ontdekken over natuur en duurzaamheid. Je kunt hier als vereniging of duurzame ondernemer vergaderen, weg van de drukte. Maar kom vooral genieten van de natuur dichtbij huis. Het Groene Huis is eigendom van de gemeente Amersfoort en de thuisbasis voor Amersfoortse groene verenigingen en het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie (CNME). Je bent hier welkom om samen te werken aan een groen, gezond en duurzaam Amersfoort!

Kom eens kijken op landgoed Schothorst bij de vier voorbeeldtuinen. Het bezoekadres van het Groene Huis is Schothorsterlaan 21 in Amersfoort.